Reset democracy

Dat we als burgers veel problemen uitbesteedden aan de overheid, heeft niet bepaald geleid tot grote democratische betrokkenheid of vaardigheden. Bij geluidsoverlast bellen we liever de politie dan dat we onze buren er even op aanspreken. Daarmee hebben we onze democratische competenties verwaarloosd. Terwijl democratie als staatsvorm niet werkt als er niet ook sprake is van een democratische cultuur.

De tragiek maar ook de cruciale waarde van een democratisch proces is dat het altijd een tijdelijke oplossing oplevert waarin verschillende belangen deels worden vertegenwoordigd. Iedereen moet concessies doen, anders komt er helemaal niets tot stand. We moeten ons eigen belang verdedigen, maar tegelijkertijd realiseren dat we andermans belangen moeten meewegen. Dat noemde De Tocqueville heel mooi welbegrepen eigenbelang en het vormt de kern van een democratische cultuur. Zonder welbegrepen eigen belang zullen democratische instituties niet goed functioneren.

Maar als we dit proces van het afwegen van belangen nooit meer hoeven te ervaren, verliezen we ook het belang van de democratie als staatsvorm uit het oog.

Het is dus zaak om die democratische ervaringen opnieuw te organiseren. Om opnieuw gezamenlijke problemen gezamenlijk op te lossen. Daar gaat democratie over, niet over verkiezingen. Als we democratie willen resetten dan moet dat het uitgangspunt zijn.