De Koolmees start in 2023 als een Herstelhuis op initiatief van stichting KernKracht. KernKracht is een Zelfregie en Herstel organisatie/belangenorganisatie ter bevordering van psychische, sociale en maatschappelijk gezondheid. KernKracht zet zich in voor mensen die te maken hebben met een psychische kwetsbaarheid. Inclusief mensen met een verslaving en die dak- en thuisloos zijn en in de maatschappelijke opvang verblijven en voor hun naasten. Bij KernKracht zet iedereen zijn eigen ervaring functioneel in. 

Vanuit die gedachte is ook de Koolmees geboren. Een laagdrempelige plek, waar mensen kunnen verblijven en weer grip kunnen krijgen op hun herstel. Een team van betaalde en onbetaalde medewerkers organiseert de Koolmees. Hun ervaringsdeskundigheid speelt een belangrijke rol. 

De Koolmees is er voor inwoners uit de regio Midden-Holland. Mensen uit de gemeenten Gouda, Zuidplas, Waddinxveen, Bodegraven-Reeuwijk en Krimpenerwaard kunnen in de Koolmees terecht. Deze gemeenten financieren de Koolmees samen met verzekeraar VGZ. Ook ontvangt de Koolmees particuliere donaties. 

Een beweging voor de toekomst

Als de plannen voor de Koolmees nog in ontwikkeling zijn, vraagt Stichting KernKracht het Instituut voor Publieke Waarden (IPW) mee te denken over het een manier om de resultaten van de Koolmees in kaart te brengen en te meten. IPW is dan al jaren betrokken bij de ontwikkeling van Zelfregie- en Herstelbewegingen. Daarom vinden we het interessant om ook na te denken over een manier om de impact van herstelhuizen te meten. Omdat we denken dat ze een beweging vertegenwoordigen die belangrijk en relevant is voor de toekomst. Omdat ze vaak draaien op ervaringsdeskundigen en laagdrempelig georganiseerd zijn (in buurten en wijken en 'indicatievrij' werken). En omdat ze alles in het gewone leven (jn plaats van specialistische zorg) uitstralen. 

Deze rapportage geeft een antwoord op de vraag wat de impact van de Koolmees is. 

De Koolmees maakt impact

Dit herstelhuis biedt rust en zorgt dat mensen zich persoonlijk en maatschappelijk kunnen herstellen. Bij 55 van de 72 mensen die in 2024 in de Koolmees te gast was, leidde dat ertoe dat er zwaardere vormen van zorg en hulp voorkomen werden. Van de 25 gasten die we na zes weken spraken, gaf 100% aan dat er sprake was van rust en dat er persoonlijk herstel had plaats gevonden. Bij 60% was sprake van maatschappelijk herstel in termen van werk, vrijwilligerswerk en mantelzorg. 28% gaf aan daar in de toekomst mee aan de slag te willen. Een zeer overtuigende 96% gaf aan dat verslechtering voorkomen was. Een betere definitie van preventie lijkt nauwelijks mogelijk.

Een financiële calculatie van de impact van de Koolmees leidde tot de voorzichtige berekening van 487.040 euro op basis van de voorkomen zorg voor 55 deelnemers. De voornaamste baathebbers zijn ook de voornaamste investeerders: de verzekeraar en de gemeente. UWV en de politie hebben ook baat bij de Koolmees.

Daarbij concludeerden we ook dat de Koolmees bij een hogere bezettingsgraad nog meer impact kan maken. De bezettingsgraad was in 2024 35,75 %. De potentiële impact van de Koolmees is dus nog onderbenut. Zeker nu we in 2025 de bezettingsgraad omhoog zien gaan. Dat betekent dat de financiële impact in potentie minimaal zal verdubbelen evenals de impact voor de gasten. Meer mensen zullen rust vinden, persoonlijk en maatschappelijk herstellen en erger voorkomen.

De initiatiefnemers van De Koolmees hebben goud in handen. Dat geldt ook voor de gemeenten en verzekeraars die erin investeren. Een investering die zichzelf terugverdient in termen van geld, maar ook in termen van herstel voor de gasten van De Koolmees. Bovendien doet de Koolmees alles wat gemeenten, verzekeraars en zorgaanbieders elkaar beloven aan IZA-tafels of gesprekken over de sociale basis. De Koolmees is het toonbeeld van preventie, van een sociale basis waarin mensen elkaar vrijwillig helpen en van een laagdrempelige voorziening, waar mensen terechtkunnen. In die zin is De Koolmees uniek in z’n soort. De Koolmees voldoet ook aan de 10 punten die zijn opgesteld voor de laagdrempelige steunpunten in het Integraal Zorg Akkoord.