Impasse

Uit verkennend actieonderzoek van IPW Klimaatwerk blijkt dat bij de verhuurders nog steeds veel onzekerheid is over veranderingen in wet- en regelgeving, waardoor zij blijven afwachten. Met name onduidelijkheid over het financiële rendement helpt niet mee. Bij gemeenten zien we ook terughoudendheid om door te pakken: ambtenaren kampen met lastige morele dilemma’s: is het juist om als gemeente verhuurders te stimuleren om te verduurzamen als dat mogelijk leidt tot hogere huren of meer rendement voor verhuurders? Huurders op hun beurt zijn in een gespannen woningmarkt vaak huiverig om op hun rechten te gaan staan. En velen zijn onbekend met hun rechten.

We zien dat onduidelijkheid over wat er kan en mag gecombineerd met een morele onzekerheid. Dit leidt tot verlamming. Alle betrokkenen blijven hangen op de vraag: wat is het juiste om te doen? Zo komt de verduurzaming niet van de grond. Met alle gevolgen voor de huurders in energiearmoede en voor toekomstige aansluitingen op een warmtenet

De gemeente Groningen wil precies deze impasse nu gaan doorbreken met actieonderzoek. Op basis van onze Doorbraakmethode leren we vanuit de praktijk meervoudige waardenafwegingen te maken. Wij trainen ambtenaren vanuit verschillenden domeinen om samen met actieonderzoek te doen wat nodig is voor de verduurzaming van particuliere huurwoningen in één wijk. 

Inzichten

In de wijk in Noord-Groningen wil de gemeente samen met de corporatie alle huur- en koopwoningen isoleren. Door gesprekken te voeren met particuliere huurders, verhuurders, beleggers en beheerders is in het actieonderzoek kennis opgedaan over wat deze doelgroep nodig heeft. 

De inzichten die hieruit komen: 

• De doelgroep is omvangrijk én divers: wat bij de ene niet werkt, werkt voor de ander wel. Je moet daarom leren differentiëren in je aanbod en aanpak
• De ‘gouden ei’ oplossing bestaat niet: het is niet eenvoudig, dus om tot een schaalbare aanpak te komen moet je investeren in kennis en kunde
• Verduurzaming voor kamerverhuurders is in Groningen rendabel: dat biedt kansen voor verduurzamen en vormt ook een risico voor woonzekerheid
• Huurders hebben een heel belangrijke rol in deze opgave maar zijn huiverig: zij kunnen verhuurders laten verduurzamen maar hebben daarbij hulp en zekerheid nodig. 

Wat het oplevert 

Uit het actieonderzoek blijkt dat de beleidsdoelen van deze domeinen elkaar in belangrijke mate versterken: verduurzaming draagt bij aan betere, gezondere woningen. Aan de andere kant wordt duidelijk dat onevenwichtige huurverhoudingen en scheve huurconstructies de verduurzaming juist kunnen afremmen. Daarom pleiten de deelnemers in een eindpitch voor een gezamenlijke, wijkgerichte leeraanpak met Wonen en Duurzaamheid.

De pitch heeft geleid tot een toezegging om 1 fte vrij te maken voor zo’n leeraanpak in één wijk. Daarin wordt een jaar lang geëxperimenteerd en gezamenlijk geleerd hoe particuliere huurwoningen kunnen worden geïsoleerd en hoe de positie van huurders kan worden versterkt.